Anxo Angueira tardou tempo en construír o poemario; os viciños tardaron máis en construír o valo. Agora, desde a cuarta feira día 6 de xullo, cada semana, xa podes axudar a xente de Manselle a (re)construír o valo coas pedras arrancadas dos penedos. As pedras, delimitadas pola liña grosa, están numeradas. Colócaas tendo en conta que os números non se repiten nen na liña horizontal nen na columna vertical e que en cada pedra ten que haber un díxito par e outro impar.

E aí vai a resposta.

123654 / 236145 / 365412 / 614523 / 452361 / 541236

Nestes días fíxose pública a proposta oficial para designar un exercicio de afortalamento muscular: a *sentadela. Non sabemos que beneficios pode ter para a saúde esta proposta mais para a lingua non son bons, a non ser que nos alimentemos con *bocadelos e *tortela. Cousa diferente é facer AGACHAMENTOS.
O agachamento é un exercicio sinxelo que non require moita preparación para realizar, só tes que manter as pernas separadas, estirar os brazos diante do teu corpo e agacharte até que as coxas queden paralelas ao chan.

Aínda que adoita considerarse só un exercicio de fortalecemento das pernas, o agachamento traballa outros músculos ademais da perna e, así, promove o fortalecemento dos músculos abdominais e das costas, por exemplo.

Coa sopa de letras que vai a seguir non che aseguramos a forma física mais a lingüística tela asegurada. Hai 25 palabras de 11 sílabas que rematan en -mento, como AGACHAMENTO.

En 1514 Albrecht Dürer remata a súa obra Melancolía I, considerada a imaxe máis misteriosa das por el deseñadas. No gravado son moitos os elementos relacionados coa xeometría, a aritmética ou a medida do tempo. Destaca un cadrado máxico de orde 4, un dos primeiros nas artes europeas.

Na obra Melancolía I, de Durero, vemos, na esquina superior dereita do gravado, xunto á campá, o chamado Cadrado de Durero. Vexamos o que representan os seus números:

• A suma dos números de calquera das liñas é sempre 34.
• A suma dos números de calquera das dúas diagonais do cadro tamén é 34.
• A suma dos 4 números das esquinas do cadrado é 34.
• A suma dos 4 números que están nos 4 cadrados centrais é 34.
• A suma dos dous números do medio da fila superior e dos dous números do medio da fila inferior é 34.
• A suma dos dous números do medio da columna dereita e dos dous números do medio da columna da esquerda é 34.
• A suma dos números dos dous cadrados situados ao lado do cadrado superior esquerdo e dos dos dous cadrados inferiores á dereita é 34.
• A suma dos números dos dous cadrados contiguos ao cadrado superior dereito cos dos dous cadrados do cadrado inferior esquerdo é 34.

Con menos perfección, ou mellor, con outra perfección, con outras perfeccións, Nós Diario ofrece, cada sexta feira, un cadrado de constante máxica 34. As combinacuións posíbeis son 880, e témolas todas feitas. Van publicadas pouco máis de 100. Restan máis de 700 por publicar o que supón perto de 15 anos. Longa vida a Nós Diario e que todas o vexamos

(Texto actualizado a 31 de marzo de 2024)

Cadrado de Durero publicado en Nós Diario o 29 de marzo de 2024

A brétema, ¿tu sabes?, é ceguiña:
os piñeirales pouco a pouco explora,
i anda sempre descalza, e si se espiña
sangrar, non sangra, pero chorar, chora…

Antonio Noriega Varela, «A brétema» (Do ermo, 1920)

A brétema non é esa desgrazada cega
que senta ao pé da fonte ou voa sobre o río,
a cantar cantigas alegres e cantigas tristes,
tan tristes algunhas que fan chorar o inchorado
A brétema é a bolboreta que anda na procura
das formas esvaídas das lavandeiras de outrora
e leva postos nas madrugadas óculos de sol.

Ou é o sol que oculta rebuldeiro
os seus ardentes ollos após os húmidos óculos
da cansa brétema?

***

Debruzada sobre o meu soño como unha flor
de perfume dilatado a encher o ar,
conversamos devagar.
Como nos vellos tempos, aínda que mal eu comprendese a súa lingua
e ela nada falase da miña.
Escoitei o seu silencio inquieto.
A vida é un labirinto de escollas, dixo,
é coraxe que contaxia a covardía,
son estrelas a bailar coa lúa.
É xiada que cobre o campo
e as árbores sen folla a dormiren de pé no frío da mañá.
É a aldea deserta a bailar unha danza festeira
como se a morte non estivese ao lado pronta
a nos filar polo pescozo.

É a eternidade medida en ferrados,
en ferrados de brétema

Non, non vou agardar para ver como a Lúa

fica oculta porque máis unha vez a Terra

se interpón no seu camiño.

Non.

Mais estarei atento para ver

como sae desa sombra que sobre ela proxectamos

as terrícolas, tamén eu.

E durmirei abrazado ao teu sorriso

sabendo que fóra é Lúa chea.

Andan as toupas a furar no chan,
a construíren camiños para o mar,
a faceren montes de terra sob o orballo da mañá,
cavando, escavando na néboa preguiceira
corredores de luz que non han ver,
carreiros de ar fresco
que liberten de fedor as salas estancadas
da memoria e da conciencia.
Fura, toupa, fura,
até chegar ás illas.

Foi Mercedes Queixas Zas quen puxo as palabras

Respiro cinzas.
Chóranme os ollos con tanto fume provocado.
Millares de imaxes do lume arrasador
asaltan corazóns doentes de impotencia.
Somos pobo exiliado. Do lume. De nós.

E tamén do que non é lume.

Pero queima.

E só unha pregunta abesulla na cabeza:
alguén sabe da responsábel política de Medio Rural?
E do Presidente?

Agardamos a resposta.